مختصری از مراسم عروسی در روستای کنت
ازدواج در بلوچستان همانند سایر جاها ودر میان سایر اقوام آداب ورسومات مخصوص به خود رادارد. در همه جا ازدواج همراه با شادی و جشن بوده و هست اما در بلوچستان علاوه بر شادی وجشن چیزی که مهم تر است همکاری وکمک به همدیگر است

آداب ورسومات ازدواج

بجار

بجار یکی از آداب و رسومات قبل از ازدواج است که توسط خانواده داماد جهت جمع‌آوری کمک به افراد فامیل وآشنایان روی می آورد بجار را دریک جمله کلی بدین گونه می توان تعریف کرد که جمع آوری کمک توسط پدر یا سرپرست داماد از مردان فامیل و آشنایان قبل از شروع مراسم ازدواج مردان خانواده داماد برای کمک گرفتن و انجام مراسم ازدواج به مردان فامیل و آشنایان مالدار رجوع می کنند و به این شکل هم از آن شخص کمک می گیرد وهم آن شخص رااز مراسم ازدوا ج با خبر می سازد و هنگام خبر دادن بجار خواستن به طرف مقابل به این شکل خبر می دهد فلانی که را می خواهم زن بدهم به من بجار بده یا کمکم کن که به زبان محلی می شود :

(فلانی (اسم داماد ) لوئان سیرء بکنان بجارون بده ) و آن شخص آنچه که برایش مقدور باشد به او می دهد و به این عمل بجار کنگ یا کمک گرفتن گویند و بجار می تواند هر چیزی باشد وبستگی به توان و بضاعت بجار دهنده دارد و این عمل برای بجار دهنده یک نوع پس انداز برای آینده او می باشد(البته اموزه کمرنگ تر شده)



ونتوکیک vantokik

معنی کلمه و نتوکیک یعنی دعوت به همیاری

و نتوکیک در یک جمله کلی دعوت کردن فامیل توسط زنان خانواده داماد جهت کمک کردن در عروسی است یکی دیگر از آداب و رسومات قبل از ازدواج است وتقریبا با بجار همسانی دارد با این تفاوت که انجام دهندگان وفتوکیک زنان وخانمهای خانواده داماد می باشند ولی انجام دهندگان بجار مردان خانواده داماد می باشند قبل از مراسم عروسی زنهای خانواده داماد برای خبر دادن و دعوت کردن زنهای دیگر به سراغ آنها می روند و آنها را با خبر می سازند که به اصطلاح محلی آنها را سهی می کنند این گروه زنان لباسهای شیک و خوشبویی که نوید دهنده شادی است استفاده می کنند . معمولا جملاتی که درهنگام خبررسانی بر زبان می آورند به شرح زیر می باشد : امشب بیائید که برای فلانی (اسم داماد ) حنا بخیسانیم وبا به دست فلانی (اسم داماد ) حنا بگزنیم که در زبان محلی می شود

(بیائیت حنای ء شلینین ـ فلانی ء حنا به دستءَ دیئن) وزنهایی که به آنها خبر رسانده می شود و چیزی را جهت کمک به خانواده داماد به زنان حامل خبر می دهند .

هزم گری : hazm gare

درهنگام تعیین مهریه کسی که به عنوان محرم یا سرپرست عروس ( در زبان بلوچی به آن هزم hazm می گویند) از داماد چیزی را به عنوان شیرینی می گیرد به آن هزم‌گری می گویند

مال mall

(پولی ) چیزی که پدر و مادر عروس از داماد به عنوان شیرینی می گیرند که در عرف بلوچی به آن مال می گویند که دربیشتر جاها مادر زن مقداری پول از داماد به عنوان حق شیر می گیرد و در عوض به عروس و داماد اسباب منزل و یا چیز دیگری هدیه می دهند

حنّایی(یکی از بهترین اداب ورسوم ما مردم روستای کنت به خصوص اقوام بنده میباشد)

شب قبل از شب زفاف را شب حنابندان می گویند در آن شب خویشاوندان وآشنایان جمع شده و حنا می خیسانند در بعضی جاها رسم بر آن است که پیش عروس حنا می‌خیسانند و از همان حنا برای داماد می برند و سپس یک سینی پیش مردان ویک سینی دیگر پیش زنان می چرخانند ولی در بسیاری جاهاهر دو جا هم پیش داماد وهم پیش عروس حنا می خیسانند و داخل سینی می گذارند لازم به ذکر است که در حال حاضر یه شال بر سر داماد میگذارند و پول ها را به عنوان کمک به داداد میدهندراستی عروسی بنده بعد ماه مبارک رمضانه حنایی یادتون نره به خصوص آقایان چنگیز،ایوب حمزه اکرم زبیر ارشد مولابخشو تمامی دوستان

لیت واری Litvare‌

(بعدازظهر) روز قبل از شب زفاف همه آشنایان وخویشاوندان داماد جمع شده، داماد را جهت استحمام با ساز و طنبوره و رقص و موسیقی به جایی بیرون از شهر یا در داخل شهر می برند و در بعضی جاها داماد را درداخل همان خانه استحمام می کنند . این مراسم همراه با رقص و پایکوبی و مراسماتی مانند تیراندازی و مسابقات می باشد به محض بیرون آمدن داماد از حمام بر او به عنوان مبارکی وشادباش پول یا چیزی با ارزش می ریزند وبه گروه موسیقی و نوازندگان و رقاص ها چیزی می دهند که به آن لیت واری گویند

پشت تخته ایک یا دربانی : posht tahtaik

در شب زفاف هنگامی که داماد را به در اتاق عروس می آورند زنی جلوی داماد را گرفته و نمی گذارد که داماد وارد آن شود و تا داماد چیزی را به عنوان پاداش به او ندهد اجازه ورود ندارد و این زن معمولا کسی است که در این چند روز مراسم خدمتگذار عروس بوده است .

گیواری ‌

بعداز استحمام عروس وقتی که عروس را برای شب زفاف آرایش و یا به زبان بلوچی سینگار singar‌می کنند به عروس، خواهران یا اقوام نزدیک داماد (زن) که ازقبل با عروس رابطه نزدیک داشته اند به او هدیه می دهند

خواستگاری :

در بلوچستان اکثر ازدواج‌ها فامیلی وطایفه ای است و نامزدی معمولا بیشتر از زمان بچگی و به هنگام تولد دو نوزاد (دختر وپسر ) صورت می گیرد وبه اصطلاح ناف بُر می‌کنند درهنگام تولد دختری اگر زنی پول و دستمزد ناف بر ماما را داد بدین گونه اعلام نامزدی پسرش بادختر آنها را می کند اما امروزه این رسم دیگر از میان رفته است و نامزدی بدین صورت است که مثلا کسی که می خواهد از دختری خواستگاری کند معمولا پدر خود را پیش بزرگتر خانواده دختر می فرستد و ازا وخواستگاری کند

نامزدی ،‌بردن انگشتر (حلقه )

چند وقت قبل از بردن انگشتر به خانواده عروس خبر می دهند که برای وقت آماده باشید که انگشتر می آوریم و خانواده عروس آشنایان و فامیل خود را جمع می کنند و آماده برای رسیدن داماد با خانواده ش و این مراسم همراه با شادی و رقص و موسیقی است که در آن معمولا رسم بر آن که مادر داماد یا خواهر بزرگتر داماد انگشتر را به دست عروس می دهند که البته امروزه خود داماد انگشتر را به دست عروس و عروس انگشتربه دست داماد می دهد و معمولا چیزهایی که همرای است بیشتر یک دست لباس کامل و ساعت وچیزهای دیگر

نوشتن عقدنامه و عقد

عقد معمولا به چندین روش انجام می شود وقبل ازبردن لباسها و بعد از بردن لباسها ـ مدتی قبل از شروع مراسم ازدواج ـ روز قبل از شب رفاف در این مراسم همه آشنایان و فامیل عروس و داماد برای تعیین مهریه وعقد کردن جمع می شوند پس از صرف شیرینی شروع به نوشتن عقدنامه (کبز kabz ) می کنند وپس از تعیین مهریه خطبه عقد را می خوانند و عروس و داماد را به عقد هم در می آورند ودر آخر حاضران به داماد تبریک می گویند وبرای او دعای خوشبختی می کنند

مختصری از مراسم ازدواج

ازدواج معمولا در دو روز وسه شب انجام می شود ابتدا همه را دعوت می کنند ومعمولا سخنانی که توسط زنان به زبان می آیند این است که معرفت بگذارید که می خواهیم گندم پاک کنیم (شرف ایر بکنیت که صدمن دانین ایر رحته)

شب اول که معمولا به شب دزدکی معروف است در این شب تنها به دست عروس و داماد حنا می گذارند که در این شب زنان خویشاوند برای شکستن قند دعوت می شوند

روز اول : در این روز معمولا لباسها را به خانه عروس می برند با تعیین وقت قبلی خانواده داماد و جمعی از زنان آشنا وخویشاوندان لباس ووسایلی را که مهیا کرده‌اند روز که معمولا عبارتند از : سه الی ده دست لباس ـ قرآن ـ آئینه وشمعدانی ـ کفش و دمپایی وسایل آرایشی وزیور آلات ـ اسباب ـ روسری سفید رنگ ـ مسواک ـ زیه و آستینگ ـ چمدان وچیزهای دیگر که البته تا جایی که امکان داشته باشد از وسایل قیمتی استفاده می شود و به خانه عروس می برند در پایان شیرینی تقسیم می‌کنند ودربعضی جاها رسم بر آن است که داماد برای پدر ومادر و خواهران عروس هم لباس می خرد

شب دوم : این شب به شب حنا معروف است در در بعضی جاها رسم بر آن است که تنها پیش عروس حنا می خیسانند و از همانجا برای داماد حنا می آورند ولی اکثر در هر دو جا حنا می خیسانند

روز دوم : به روز لوت loot معروف است در این روز هم خانواده داماد وهم خانواده عروس همه آشنایان وخویشاوندان خود را برای صرف ناهار دعوت می کنند ودر بعدازظهر همان روز داماد وعروس را استحمام می کنند و پس از اتمام حمام همه بر سر داماد پول و یا سرشانکی sarshanaki می ریزند واین مراسم همراه با شادی ورقص و پایکوبی و مراسم هایی همچون تیراندازی ومسابقه می باشد

شب سوم : که همان شب زفاف است وداماد را به خانه عروس می برند و بعد از همراهی و بدرقه خویشاوندان داماد او را تنها می گذارند وتا دور روز در خانه عروس می ماند در این دو روز آشنایان و خویشاوندان به دیدن آنها می روند وبه آنها هدیه می دهند ودر ظهر روز سوم آنها را به خانه داماد می برند وهمه آشنایان را جهت صرف ناهار دعوت می کنند

هپتیک Haptik

بعد از روز سوم آشنایان و خویشاوندان عروس و داماد را جهت صرف شام ویا ناهار دعوت می کنند و در همین حین به آنها هدیه می دهند که معمولا وسایل منزل است که به آن هپتیک گویند .

---